Dataverzameling
In je eigen GIS desktop software kan handmatig ruimtelijke data genereren door locaties met bijbehorende gegevens aan te maken.
Op ArcGIS Online is tooling voor dataverzameling beschikbaar. Je kunt deze in de ArcGIS Online omgeving vinden door rechtsboven op de negen puntjes te klikken. Deze tools zijn bij uitstek geschikt voor een gestructureerde dataverzameling met groepen studenten of onderzoekers:
- Survey123. Met Survey123 kan je gemakkelijk standaardformulieren maken om data te verzamelen via het web of mobiele apparaten. Je kunt Survey123 in de ArcGIS Online omgeving vinden door rechtsboven op de negen puntjes te klikken.
- Fieldmaps. Met de fieldapp is het eenvoudig om zelf nauwkeurige data te verzamelen in het veld, met bijvoorbeeld je smartphone of een tablet.
Overheidsinstellingen verzamelen geodata en bieden deze in toenemende mate aan als open data. Het betreft opgeschoonde datasets die zijn beschreven volgens metadatastandaarden. We hebben een aantal veel gebruikte dataportalen voor geodata voor je op een rijtje gezet. In de libguide van Research Data Management kan je meer informatie vinden over het zoeken naar open data.
De projectenpagina biedt toegang tot een aantal geodatasets die door de VU gegenereerd zijn, zoals de kerken- en de kloosterkaart.
De Living Atlas of the World is een centrale locatie voor geo-producten van Esri en uitsluitend beschikbaar voor ArcGIS gebruikers. Esri Nederland stelt in samenwerking met haar partners een specifieke Living Atlas voor Nederland beschikbaar. Deze bevat direct te gebruiken datasets voor basiskaarten, basisregistraties, demografie, grenzen, hoogtegegevens, leefomgeving, points of interest en verkeer en infrastructuur.
De content van de Living Atlas kan worden benaderd vanuit desktop software ArcGIS Pro (Catalog> Portal> Living Atlas) en ArcGIS Online (Content> Living Atlas).
Als je wilt werken met oude of bestaande gedrukte kaarten, kan je deze georefereren met je GIS desktop software. Georefereren is de procedure waarin je aan de gescande afbeelding van de kaart coördinaten toevoegt. De software draait en schaalt deze daarna zodanig dat hij ‘over de huidige topografie’ valt. Steeds meer instellingen stellen hun (oude) kaarten gegeorefereerd beschikbaar.
- Op de pagina oude kaarten zijn gegeorefereerde kaarten uit de kaartencollectie van de universiteitsbibliotheek beschikbaar.
- De website oldmapsonline bevat gegeorefereerde kaarten van andere instellingen.
- De Living Atlas bevat grootschalige topografische kaarten van Nederland, die ook te raadplegen zijn in de topotijdreis.
Databewerking en analyse
Databewerking behelst het creëren en aanpassen van ruimtelijke objecten in 2D en 3D, het bewerken van hun stijl en de achterliggende data. Data-analyse betreft het opsporen en visualiseren van patronen en relaties van de ruimtelijke objecten. Zie voor aspecten van data-provenance en citatie van data de Libguide van RDM.
Lees meer over ArcGIS Pro en andere software op de software pagina.
ArcGIS Online is een cloud based software van Esri. In sommige gevallen volstaat het om gebruik te maken van de bewerk- en analysefuncties die beschikbaar zijn in ArcGIS Online. Voor meer complexere handelingen kan je doorgaans beter werken met GIS-software voor desktop ArcGIS Pro of QGIS.
Lees meer over ArcGIS Online en andere software op de software pagina.
QGIS is Free and Open Source Software die gratis en zonder licentie te downloaden en gebruiken is. De standaard download van QGIS biedt vele mogelijkheden voor het bewerken en analyseren van ruimtelijke objecten. Daarnaast zijn voor specifieke handelingen plugins gemaakt, die eenvoudig zijn te downloaden en beheren in de ‘Plugin manager’.
Dataopslag
Voor de opslag van data kan onderscheid gemaakt worden tussen opslag tijdens het onderzoek en het archiveren van je data voor daarna. In veel gevallen, bijvoorbeeld data voor onderwijsopdrachten, is geen langdurige opslag nodig: dat is vooral nodig als je een onderzoek hebt gedaan en je publicaties verwijzen naar de data. Zie voor meer informatie de Libguide van Research Data management.
Data lokaal opslaan houdt in dat data op een eigen opslag (harde schijf/USB) opslaat. Indien u de enige bent over de data hoeft te beschikken en de datasets niet te groot zijn voor uw eigen opslag, is lokaal opslaan van data een goede optie voor u. Deze optie wordt veelal gekozen voor work-in-process en zijn eenvoudig uit te voeren in zowel ArcGIS Pro als QGIS. Zorg er wel voor dat u een back-up maakt, zodat de data niet verloren gaat bij een mogelijke crash.
ArcGIS Online biedt je een goede mogelijkheid om je bestanden in de cloud op te slaan. Je kunt GIS bestanden opslaan, maar ook van een hele reeks aan andere bestandstypen. Zeker als je samenwerkt is ArcGIS Online de aangewezen opslag, omdat je eenvoudig kan delen. Als je de melding krijgt dat je geen credits meer hebt, stuur ons dan een e-mail.
Let op: deze oplossing is alleen relevant zolang je als student of medewerker aan de VU bent verbonden. Op het moment dat je de VU verlaat zal je account worden opgeheven en de bijbehorende data verwijderd. Je bent zelf verantwoordelijk om deze data tijdig elders op te slaan.
De Vrije Universiteit biedt u verschillende andere oplossingen voor cloudstorage van onderzoek. Lees er meer over in het betreffende hoofdstuk in de Libguide van de Research Data Managment.
Na afronding van het onderzoeksproject is het in sommige gevallen dat de data voor een periode van 10 jaar bewaard wordt. De VU biedt verschillende mogelijkheden voor lange termijn opslag. Lees meer hierover in het betreffende hoofdstuk van de Libguide over Research Data Management.
Publiceren en delen
De cartografische exponent van het onderzoek resulteert normaal gesproken in kaarten, die worden opgenomen in een werkstuk of publicatie. Maar met digitale kaarten is het tegenwoordig heel eenvoudig om deze te publiceren en op deze wijze de impact en het bereik van het onderzoek te vergroten.
ArcGIS Online stelt een reeks aan apps beschikbaar die datavisualisaties mogelijk maken. ArcGIS Dashboard, ArcGIS Insights, ArcGIS Hub, ArcGIS Experiencebuilder zijn allemaal mogelijkheden voor uiteenlopende visualisaties.
Web viewers kunnen op verschillende manieren gebouwd worden met open source oplossingen. Een voorbeeld hiervan is Leaflet, een open source Javascript library.
De projectenpagina bevat datasets en eindresultaten van GIS gerelateerde onderzoeksprojecten aan de VU. Een deel van deze datasets zijn beschikbaar als download. Interactieve kaarten visualiseren de resultaten en geven een verdiepend inzicht in het onderzoek.
De VU Projectportfolio is nooit compleet en blijft groeien over de tijd. Heb je een dataset die ook in deze portfolio thuis hoort, kijk dan onderaan de webpagina van de VU Projectportfolio. Daar staan visualisatiemogelijkheden en de uploadprocedure beschreven.
Onderwijs, zelfstudie en contact
Op de Vrije Universiteit zijn veel vakken waarin GIS gebruikt wordt. Kijk in het vakkenoverzicht voor meer informatie en de verwijzing naar de studiegidsen per vak. Er zijn vakken waar het leren van GIS-software centraal staat, maar ook vakken waar GIS bij een enkele opdracht gebruikt wordt.
Er zijn vele tutorials en courses beschikbaar om zelf wegwijs te worden met GIS-software. Er zijn twee services van Esri gericht op zelfstudie van ArcGIS Pro. Dit zijn Learn ArcGIS en Esri Academy. Daarnaast biedt QGIS Tutorials handleidingen aan voor het leren van de QGIS-software.
Learn ArcGIS
Learn ArcGIS is voornamelijk gericht op nieuwe GIS-gebruikers. Dit kunnen mensen zijn die GIS voor het eerst gebruiken, maar ook mensen die een nieuw gebied van GIS willen ontdekken. Daarnaast is al het materiaal van Learn ArcGIS gratis. Esri biedt gratis proefaccounts aan zodat iedereen de software kan bereiken en de lessen kan volgen. In de lessen van Learn ArcGIS wordt je stap voor stap (foto) geleerd probleemoplossend te werken aan de hand van real-world voorbeelden.
Esri Academy
Esri Academy is meer gericht op bestaande gebruikers die verdiepende skills willen opbouwen. Esri Academy bidet zowel gratis als betaald materiaal aan, zoals MOOC’s, online vakken (foto), en werkgroepen. Esri Academy geeft bovendien certificaten uit voor afgeronde vakken.
QGIS Tutorials
QGIS tutorials biedt de QGIS software stap voor stap (foto) uitleggen aan de hand van tekst en screenshots. Er zijn tutorials voor basic tot advanced GIS-bewerkingen.
